Pejzaž
Fotografija pejzaža predstavlja oblast u kojoj su se naročito isticali Britanci (kao i u akvarelima pejzaža), i s tim u vezi moraju se spomenuti Roger Fenton, P.H. Delamotte, Charles Clifford i Robert MacPherson (sl. 83), o čijem se delu u različitim oblastima govori na drugim mestima u ovoj knjizi.
Henry
White, partner u jednoj londonskoj advokatskoj firnti, bio je jedan od prvih
umetničkih fotografa pejzaža, a mnogi savremenici u Engleskoj i Francuskoj
smatrali su ga i najboljim. Kao i u slučaju mnogih obdarenih amatera tog ranog
perioda, Whiteov rad ograničava se na 1850-te godine. Njegov snimak divlje ruže
i bršljana izbliza (sl. 84), kao i neke od studija prirode koje je snimila
fotografska škola Royal Engineers, sa svojim objektivnim i realističkim
prikazivanjem imaju karakteristične crte koje će sedamdeset godina kasnije
odlikovati pokret Neue Sachlichkeit*29.
83. ROBERT MACPHERSON. VRT VILLE D’ESTE,
84. HENRY WHITE. DIVLJA RUŽA I BRŠLJAN, 1857
Takođe
su ispred svog vremena, mada iz jednog čisto tehničkog razloga, bili morski
pejzaži Gustave Le Greya koji je, umesto za to doba uobičajenog praznog neba,
1856. godine uspeo da na velikim izložbenim fotografijama snimi oblake i morske
talase u kretanju (sl. 85). Slikati svetlo nebo sa istom dužinom eksponiranja
kao i za tamniji pejzaž za prave fotografe bilo je pravo mučenje, što je dovelo
do upotrebe odvojenih negativa za oblake koji su bili uštampavani - tehnika
koju je u leto 1852. izumeo Hippolyte Bayard i koja se široko primenjivala od
1860-tih godina.
U jednoj divnoj seriji slika James Mudd, fotograf-portretist iz Manchestera, uhvatio je fantastičnu scenu posle katastrofalne provale brane u blizini Sheffielda 1864. godine (sl. 86).
85. GUSTAVE LE GRAY. „BRIG NA VODI”, 1856.
86. JAMES MUDD. PROBIJANJE BRANE U SHEPPIHLDU, 1864.
Pejzaži
Francisa Bedforda, koje su njegovi savremenici visoko cenili, danas izgledaju
pre topografski nego umetnički. Ista kritika odnosi se u izvesnoj meri i na
delo Francisa Fritha, Georgea Washingtona Wilsona iz Aberdeena i Jamesa
Valentina iz Dundeea, od kojih su svi objavljivati pejzaže u takvim razmerama
masovne produkcije da su oni lično mogli zaista snimiti samo jedan
Značaj Hermanna Kronea iz Dresdena leži u tehničkoj i obrazovnoj oblasti. Njegovi portreti, a posebno pejzaži „Saksonske Švajcarske” (1853) i gradova Saksonije, bili su veoma cenjeni u Nemačkoj, ali u poredenju sa francuskim i engleskim fotografijama ne prelaze prosek. Čak i u tim zemljama, umetnička interpretacija pejzaža 1850-tih i 60-tih godina postepeno se degenerisala u topografsko slikanje. U stvari, umetnički rad postao je redak i skup pošto su šezdesetih godina mnogi iz prve generacije fotografa prestali da rade gnušajući se sve veće komercijalizacije fotografije.